Śpiewanie czystym i wyraźnym głosem jest marzeniem wielu wokalistów. Niestety osiągnięcie tego nie jest łatwe i wymaga ciężkiej pracy nad techniką wokalną. Na szczęście istnieje kilka sprawdzonych ćwiczeń, które mogą pomóc każdemu rozwinąć umiejętności śpiewania i uzyskać wymarzony czysty wokal.
Ćwiczenia oddechowe dla czystego wokalu
Podstawą śpiewu jest prawidłowy oddech. Wdech powinien odbywać się przeponą, a nie klatką piersiową. Przepona jest mięśniem oddzielającym klatkę piersiową od jamy brzusznej. Podczas wdechu przepona się obniża, zwiększając objętość płuc. Przy wydechu wraca do pierwotnego położenia, wypychając powietrze. Ćwiczenia oddechu przeponowego polegają na:
Położeniu dłoni na dolnej części brzucha i kontrolowaniu, czy podnosi się on podczas wdechu.
Dłoń powinna unosić się, a nie rozszerzać na boki. Świadczy to o prawidłowym oddechu przeponowym.
Wdechu przez nos, a wydechu ustami na sylabę "sss".
Wydech ze świstem imituje opór, jaki stawiają struny głosowe. Pozwala kontrolować siłę i czas wydechu.
Ćwiczeniach wydłużania fazy wydechowej.
Stopniowe wydłużanie wydechu przy śpiewie pozwala osiągnąć dłuższe frazy i lepszą kontrolę oddechu.
Techniki rozgrzewania głosu przed śpiewaniem
Aby uniknąć przeciążenia i uszkodzenia strun głosowych, przed śpiewaniem należy dokładnie rozgrzać aparat mowy. Służą temu różne ćwiczenia.
Ćwiczenia rezonansowe
Polegają na wydobywaniu dźwięków, które rezonują w jamach rezonacyjnych twarzy. Można mruczeć, wymawiać głoski "m", "n", wykonywać wibracje warg.
Ćwiczenia artykulacyjne
Rozgrzewają mięśnie aparatu mowy przez szybkie, naprzemienne wymawianie różnych spółgłosek i samogłosek.
Ćwiczenia rozciągające mięśnie
Rozluźniają mięśnie szyi, karku, ramion. Można wykonywać skręty i pochylanie głowy, krążenia ramionami czy masaż mięśni.
Właściwa postawa ciała podczas śpiewania
Oprócz oddechu i aparatu mowy, ważne jest ustawienie całego ciała. Prawidłowa postawa umożliwia swobodny przepływ oddechu i rezonans dźwięku.
Prawidłowe ustawienie tułowia
Plecy powinny być wyprostowane, a klatka piersiowa lekko unoszona do góry. Głowa znajduje się w naturalnym przedłużeniu kręgosłupa.
Pozycja głowy i szyi
Broda lekko ściągnięta, szyja wyprostowana. Unikać zapadania ramion i garbienia.
Rozluźnienie ramion i szczęki
Ramiona opuszczone, łokcie lekko ugięte. Szczęka rozluźniona, wargi miękkie, zęby lekko rozchylone.
Odpowiednia praca przepony przy wydobywaniu dźwięku
Kontrola oddechu podczas śpiewania wymaga koordynacji pracy przepony i mięśni w okolicy brzucha. Pomocne są:
Wdech przeponowy
Powinien być głęboki, ale bez nadmiernego nabierania powietrza. Brzuch się lekko wypina.
Wydech ze wsparciem przepony
Należy ją lekko napinać, by regulować siłę wydechu. Powstaje wrażenie podparcia dźwięku od dołu.
Ćwiczenia kontroli oddechu
Stopniowe wydłużanie fazy wydechowej, śpiew na jednym oddechu, równomierne dozowanie powietrza.
Umiejętność posługiwania się rejestrami głosu
Większość głosów ma zakres 2-3 oktaw. Aby go efektywnie wykorzystać, trzeba nauczyć się śpiewać w różnych rejestrach.
Wyrównywanie rejestrów
Ćwiczenia łączenia głosu klatkowego z głowowym. Wydobywanie jednolitego brzmienia na całej skali.
Łączenie skali głosu
Płynne przechodzenie między rejestrami, bez skoków i załamań dźwięku.
Rozszerzanie skali głosowej
Stopniowe poszerzanie skali w górę i w dół przez codzienne ćwiczenia. Pozwala to na swobodne operowanie głosem.
Higiena i pielęgnacja głosu wokalnego
Nawet przy regularnych ćwiczeniach głos wymaga dbałości o jego kondycję. Służą temu:
Nawilżanie strun głosowych
Picie niegazowanej wody, nawilżanie powietrza w pomieszczeniu. Struny suche szybciej ulegają przeciążeniu.
Unikanie przeciążania głosu
Rezygnacja z krzyku, szeptu, śpiewu przy infekcji. Robienie przerw w nauce śpiewu.
Odpowiednia dieta dla wokalisty
Unikanie ostrych potraw, mlecznych, napojów gazowanych. Jedzenie warzyw, owoców, picie herbat ziołowych.
Stosując się do tych wskazówek i systematycznie ćwicząc, każdy wokalista może rozwinąć umiejętność czystego i wyraźnego śpiewania. Nie jest to łatwe, ale dzięki cierpliwości i pracy nad techniką, marzenia o pięknym głosie mogą się spełnić.
Podsumowanie
Osiągnięcie czystego wokalu wymaga cierpliwej i systematycznej pracy nad techniką śpiewania. Kluczowe są ćwiczenia oddechu przeponowego, rozgrzewanie głosu przed występem, utrzymywanie właściwej postawy oraz koordynacja pracy przepony i mięśni brzucha podczas śpiewania. Równie ważna jest umiejętność operowania rejestrami i stopniowe poszerzanie skali głosu. Niezbędna jest także higiena i pielęgnacja strun głosowych. Stosując się do tych zasad oraz regularnie ćwicząc, każdy wokalista może rozwinąć i udoskonalić swój głos.
