Wybór odpowiedniego mikrofonu
Nagranie dobrego wokalu w warunkach domowych wymaga przede wszystkim wyboru odpowiedniego mikrofonu, dostosowanego do naszych potrzeb i możliwości. Na rynku dostępnych jest wiele różnych modeli mikrofonów - od tanich mikrofonów studyjnych, przez mikrofony dynamiczne, po zaawansowane konstrukcje pojemnościowe. Przy wyborze mikrofonu należy wziąć pod uwagę kilka kluczowych czynników.
Rodzaj przetwornika i charakterystyka
Mikrofony dzielą się na dynamiczne i pojemnościowe, które różnią się budową i właściwościami przetwarzania dźwięku. Mikrofony dynamiczne są tańsze i bardziej odporne, ale mają węższą charakterystykę. Mikrofony pojemnościowe mają szerszą charakterystykę i lepszą jakość dźwięku, ale są bardziej wrażliwe. Do wokali lepiej sprawdzą się mikrofony pojemnościowe wielowzorcowe lub wielomembranowe.
Pasmo przenoszenia i częstotliwość graniczna
Im szersze pasmo przenoszenia mikrofonu, tym lepsze oddanie barwy głosu. Dla wokali powinno wynosić przynajmniej 40-20 000 Hz. Częstotliwość graniczna to najniższa rejestrowana częstotliwość, im niższa, tym lepsze przenoszenie niskich tonów.
Czułość i poziom szumów
Czułość mikrofonu określa napięcie wyjściowe przy danym natężeniu dźwięku. Im wyższa, tym lepszy stosunek sygnał/szum. Poziom szumów własnych mikrofonu również ma wpływ na jakość nagrań. Należy wybrać mikrofon o jak najniższym poziomie szumów.
Przygotowanie akustyczne pomieszczenia
Kolejnym istotnym krokiem jest odpowiednie przygotowanie akustyczne pomieszczenia, w którym będziemy nagrywać wokale. Od tego zależy w dużej mierze jakość uzyskanych nagrań. Należy zminimalizować pogłos i inne zakłócenia akustyczne poprzez:
Wytłumienie pomieszczenia
Można wykorzystać do tego celu rozwieszone kotary, dywany, panele akustyczne lub nawet koce i ubrania. Chodzi o pochłanianie dźwięku i eliminację odbić.
Separacja akustyczna od źródeł hałasu
Należy odizolować pomieszczenie nagraniowe od źródeł zewnętrznych dźwięków, np. zamykając okna i drzwi. Warto też wyłączyć wszelkie źródła hałasu w mieszkaniu.
Kontrola niskich częstotliwości
Do kontroli niskich częstotliwości można użyć akustycznych paneli pułapek basowych lub nawet wyciszonych pudeł rezonansowych.
Ustawienie mikrofonu i regulacja poziomu dźwięku
Kluczowe dla jakości nagrań wokalnych jest również odpowiednie ustawienie mikrofonu i wyregulowanie poziomów. Należy znaleźć optymalne położenie mikrofonu i ustawić wzmacniacz tak, aby uzyskać jak najlepszy stosunek sygnału do szumu.
Odległość od źródła dźwięku
Odległość mikrofonu od ust powinna wynosić ok. 10-20 cm. Należy ją dobrać tak, aby uniknąć efektu przesterowania, pryskania i chryply dźwięk.
Eliminacja zakłóceń i szumów
Warto wyciszyć wszystkie urządzenia elektroniczne w pomieszczeniu, które mogą wprowadzać zakłócenia. Dobrze też zasilanie mikrofonu i audio interfejsu z tego samego źródła prądu.
Uzyskanie optymalnego poziomu sygnału
Regulując wzmocnienie mikrofonu i wzmacniaczy, należy uzyskać maksymalny poziom głośności bez zniekształceń i przesterowań. Warto przy tym kontrolować wskaźniki poziomu na interfejsie audio.
Technika wokalna podczas nagrywania
Samo ustawienie sprzętu to jednak nie wszystko. Kluczowe znaczenie ma też odpowiednia technika wokalna podczas sesji nagraniowych. Pozwoli to w pełni wykorzystać możliwości mikrofonu i uzyskać satisfactoryjny efekt.
Oddech i emisja głosu
Należy zadbać o prawidłowy oddech przeponowy i emisję głosu, aby uniknąć chrypki i zachrypnięć. Warto rozgrzać struny głosowe przed nagraniem.
Intonacja i barwa głosu
Dokładne trafienie dźwięków i ich barwa ma kluczowe znaczenie dla jakości nagrania. Dobrze jest nagrać sobie podkład melodyczno-rytmiczny do śpiewania.
Ekspresja i interpretacja
Należy zadbać o odpowiednią ekspresję i interpretację wokalną, zgodnie z charakterem utworu. Warto nagrywać wiele dubli i wersji, aby uzyskać satysfakcjonujący efekt.
Postprodukcja i obróbka dźwięku
Kolejnym ważnym etapem jest postprodukcja i obróbka zarejestrowanych ścieżek wokalnych. Do dyspozycji mamy wiele narzędzi i efektów pozwalających poprawić brzmienie nagrań.
Kompresja i korekcja barwy
Zastosowanie kompresji wyrówna dynamikę, a korektor uwypukli pożądane częstotliwości i wygładzi brzmienie wokalu.
Redukcja szumów i zakłóceń
Jeśli na nagraniu słychać szumy lub zakłócenia, można zminimalizować je za pomocą filtrów i bram szumów.
Mastering i finalny szlif
Ostatnim krokiem jest mastering, czyli doprowadzenie materiału do optymalnego poziomu głośności i barwy. Warto też dodać niewielką kompresję i limiting.
Eksport nagrania w odpowiednim formacie
Mając gotowy, zmiksowany i zmasterowany utwór, ostatnim krokiem jest eksport pliku audio w odpowiednim formacie, nadającym się do dalszego wykorzystania.
Parametry eksportu pliku audio
Najlepiej wyeksportować plik jako bezstratny format wav lub aiff z częstotliwością próbkowania 44,1 lub 48 kHz i 16- lub 24-bitową głębią próbkowania.
Kompresja bezstratna vs stratna
Warto rozważyć też eksport w formacie mp3 ze stratną kompresją, aby zmniejszyć rozmiar pliku przy niezauważalnym obniżeniu jakości.
Metadane i tagi audio
Przy eksporcie nie należy zapomnieć o uzupełnieniu metadanych (tytuł, wykonawca itp.) oraz tagów ID3, aby ułatwić identyfikację nagrania.
Podsumowanie
Nagranie dobrego brzmiącego wokalu w warunkach domowych jest jak najbardziej możliwe, wymaga jednak zachowania kilku ważnych zasad. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiedni sprzęt - przystosowany do wokali mikrofon i interfejs audio. Równie istotne jest przygotowanie akustyczne pomieszczenia, wyciszenie i odizolowanie od zewnętrznych źródeł hałasu. Mikrofon trzeba umiejętnie ustawić i wyregulować poziomy. Podczas nagrywania kluczowa jest technika wokalna - emisja i intonacja. Na koniec warto poddać nagrania obróbce i masteringowi, aby w pełni wyeksponować walory głosu. Przy odrobinie cierpliwości i zachowaniu podstawowych zasad można uzyskać naprawdę dobre efekty.
